مقدمه:
مبنی بر اهمیت سیادت از قول مرحوم آزاد
"آنچه مسلم است سادات با سایر سلاسل غیر سادات باید فرق فاحشی داشته باشند و بایستی از پیروان اجداد عالیمقام خود باشند و در دینداری و ریاضت و رعایت حال مردم به قدری ساعی باشند که به طبیب نفوس شهرت یابندو به امراض باطنی عموم مردم و طبقات مختلف بصیر و به طرق طریقت خبیر گردندو با یک نظر صحیح را از سقیم باز شناسند و از هر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد باشند و و از تمام پیرایه ها پیراسته باشند و تنها دلبستگی و پیوستگی خود را با اجداد و نیاکان خود دانسته و رویه و رفتار آنان در وادی حق قسمی باشد که کبیر و صغیر از دور و نزدیک درباره آنان متفق القول باشند چنانچه درباره عده ای از آنان نقل می کنند. یعنی هادی الی الطریق بودند و دارای نفوس قدسیه شدند و عمل کردند به دستور اجداد که در کارهای خود بیگانگان را به تعجب انداختند، البته چرا چنین نباشد:
سعی نابرده در این راه به جائی نرسی*** مزد اگر می طلبی طاعت استاد ببر"
در سال 1333 هجری قمری اولین مسافرت من بود که به تهران رفتم برای تحصیل. در آن موقع بالغ بر هفده سال از سن و عمرم گذشته بود. گاهی شبها که در منزل به دور یکدیگر نشسته بودیم حرفی از فامیل و از اجداد و نیاکان به میان می آمد, در نتیجه پی بردم که فامیل امام جمعه هایی طهران از همین فامیل و ما را با آنها بستگی تام است. در صدد بر آمدم که سایر شعبات و شاخه های این شجره طیبه را در سایر جاها بدست آورم و اصولاً سبب مهاجرت اجداد و آباء خود را از مدینه طیّبه به ایران مشروحاً بدست آورم. چندین سال این آمال در سر داشتم و با این افکار روزگار می گذراندم.
خلاصه عشق و علاقه ای که از همان روزگار شباب و جوانی برای بدست آوردن اینگونه اطلاعات مخصوصاً نسبت به فامیل خود در مغز من جایگیر شده بود مرا وادار به هر گونه زحمت و مشقّتی می نمود. از همان اوان در هر بخش و شهرستانی که می رفتم اول تحقیق از کتاب و کتابخانه آن محل می کردم اعمّ از قدیم و جدید, عمومی وخصوصی و خلاصه بهر قیمت و زحمتی بود بدانجا راهی پیدا می کردم و کم و بیش استفاده می بردم. بسا برای دیدن یک جلد کتاب فرسخها راه طی می نمودم تا بشود مختصر اطلاعاتی را که مایل بودم بدست آورم و بیشتر مایل بودم احوالات سادات را بدست آورم.
و مکرر در فکرم می گذشت که شرح مهاجرت اجداد کرام را بدست آورم و همیشه از خداوند عزّ و جل حلّ این مسئله لا ینحل را متقاضی بودم.
تهیه مطلب و گردآوری
امیرحسین نعمت اللهی
میر محمد حسین خاتون آبادی متخلص به آزاد از مشاهیر برجسته اصفهان و فرزند خلف مرحوم میر سید محمود خاتون آبادی از مشاهیر اصفهان می باشند که آرامگاه ایشان در تخت فولاد اصفهان است .
ایشان دارای علم الانصاب و همچنین دارای کتاب های مختلفی می باشند . تخلص شعری ایشان آزاد می باشد .